Emmi Pikler deel 1

Bij Klokje Rond zijn we zeer geïnspireerd door Emmi Pikler. Ons pedagogisch beleid is gestoeld op haar principes. In dit blogje zal ik de vertaalslag maken hoe dit bij ons tot uiting komt. Waarom we dingen doen zoals we ze doen.

De visie van Pikler gaat uit van de aangeboren leergierigheid en nieuwsgierigheid van baby’s. Baby’s/kinderen ontwikkelen zich het beste als ze zelfstandig, in eigen tempo, op eigen initiatief en onafhankelijk de wereld en zichzelf kunnen ontdekken. Bewegen, spelen en verzorgen zijn de pijlers. Het allerbelangrijkste is echter een goede hechting tussen kind en de verzorger(s). Vertrouwd en veilig voelen is namelijk essentieel om te kunnen ontplooien, te bewegen, te leren en te spelen.

Omdat hechting zo belangrijk is zijn bijvoorbeeld de verzorgingsmomenten zeer uitgebreid en ontspannen. Pikler noemt dit de ‘Respectvolle Verzorging’. Ga om met het kind zoals je zelf ook behandeld wil worden. Benoem alles wat je gaat doen, geef tijd om te reageren. Het kind is gelijk aan de volwassenen. Daarom gebruiken we ook geen ‘babytaal’ of verkleinwoorden. Onze intonatie is hetzelfde als dat we tegen een collega of ouder praten. Op deze manier geven we het kind respect, de ruimte zelf te ontdekken en te leren. Oefenen op eigen wijze en tempo met de dingen die hij/zij een leven lang zal doen. Bijvoorbeeld drinken uit een glas. Het experimenteren met ‘volwassen’ voorwerpen geeft het kind zelfvertrouwen. Tegelijkertijd leert het kind waar alle voorwerpen voor bedoelt zijn. Alles heeft namelijk een doel, plaats en betekenis. Voorwerpen én onze handelswijze!

We vertellen de kinderen altijd wat we gaan doen. Er is ruimte voor het kind zich hierop voor te bereiden. Gaandeweg zal het kind mee gaan doen en gaan meewerken. (Anticiperen, participeren en coöpereren)
Een belangrijke ‘tool’ om de hechting te verkrijgen die o zo belangrijk is voor het zelfvertrouwen en het gevoel van veiligheid. Daarnaast leert het kind verbanden leggen en krijgt zodoende grip op de wereld.

e zien de kinderen als actieve jonge mensen die al heel goed in staat zijn veel duidelijk te maken. Onder meer door observatie interpreteren we mimiek, geluiden en bewegingen. Wij kennen ‘onze kinderen’! Dit komt het beste tot uiting en bloei met vaste leidsters. Het intense contact bewerkstelligt een band en zodoende een goede communicatie. Niet alleen tussen leidster en kind maar ook tussen leidster en ouders.

Verschonen, omkleden, een activiteit of eten. We nemen overal veel tijd voor. Zodoende heeft het kind de ruimte om actief mee te doen. Dit alles met rust. Dit geeft het kind de mogelijkheid zich op zichzelf te focussen, zowel lichamelijk en geestelijk, voor bewustwording en ontwikkeling.
De rust proberen we verder te trekken in de omgeving: een sobere praktische groep. Elke leeftijdsgroep een eigen ruimte om het kind de ontwikkelingsfase door te laten maken waarin het zich bevindt. Bv. de grondbox bij de baby’s. De ‘liggers’ hebben de rust en ruimte te leren rollen etc. Tegelijkertijd kunnen de ‘tijgeraars’, ‘kruipers’ en ‘lopers’ vrij hun ding doen zonder op te hoeven letten op een ‘ligger’.

Pikler gaat uit van 25 ontwikkelingsstadia. Daar heb je de tijd, rust en ruimte voor nodig. Onze observaties dienen ook te zien in welk stadium een kind zich bevindt en dus welke behoefte het heeft. Zo kunnen de leidsters de omgeving, het speelgoed of evt. activiteit afstemmen. Een kind kan zo in een vloeiende beweging heel natuurlijk in de speel-flow blijven.

Ik benadruk nogmaals het eigen tempo van het kind. We geloven de boekjes niet zo. Een simpel voorbeeld: “een kind loopt met het jaar”. Ook Pikler is hier wars van. Wij zien het in de praktijk heel anders. Een kind gaat een vaardigheid ontwikkelen zodra het hier aan toe is. We stimuleren enkel. Uitdagen dmv. een spannend ‘parcours’ uit te zetten met een stukje klimmen om bv. te gaan staan. De een focust zich eerst op de verbale ontwikkeling en de ander juist op de motorische. We zullen ook nooit pushen. Dit zorgt voor stress en een gevoel van onveiligheid. Het werkt juist averechts.
Om de waarschijnlijke vraag te beantwoorden: het gros van de kinderen loopt rond de 18 maanden 🙂

Het is niet van belang wannéér een kind iets ontwikkelt. Het is juist belangrijk hóé het zich ontwikkelt!

Volgende week deel 2 van Emmi Pikler.

Lieve groet,
Christel